Ouderenzorg in een veranderende wereld

Mijn column in de laatste nieuwsbrief van Ben Sajet Centrum is vertaald en geplaatst op de website van ENIEC. Een Europees netwerk waar we kennis en kunde vorige maand in Nijmegen met elkaar hebben gedeeld. Dank Jan Booij 杨博爱 voor de vertaling Dank SOMNL voor de tijd die ik mocht gebruiken om deze waardevolle ontmoeting bij te kunnen wonen.

Het is altijd een hartverwarmende ervaring om mensen in het hele land te ontmoeten die zich inzetten voor het verbinden van verschillende culturen, perspectieven en ervaringen. Het ontmoeten van mensen uit verschillende Europese landen voelde echter zowel warm als verfrissend nieuw. Vorige maand had ik de gelegenheid om de jaarlijkse ENIEC-bijeenkomst in Nijmegen bij te wonen, waar ik in drie dagen tijd aan den lijve heb ondervonden hoe zo'n internationale ontmoeting eruit kan zien.

ENIEC (www.eniec.com) is in 2007 opgericht door Grete Madsen en Jan Booij. Het netwerk komt jaarlijks samen in een andere Europese stad. Het is een gemeenschap van professionals die zich bezighouden met vraagstukken die te maken hebben met ouderen met een migratieachtergrond en ouderen uit een etnische minderheid, zij het altijd op persoonlijke titel.

Jarenlang was ik uitgenodigd om deel te nemen aan deze bijeenkomst, maar ik had altijd het gevoel dat mijn schema het niet toeliet. Om eerlijk te zijn, angst voor het onbekende speelde ook een rol. Vraag me niet waarom, het was meer een gevoel. Dit keer kwam het netwerk bijeen in Nijmegen, niet ver van huis, wat slechts een minimale reistijd in beslag nam. Dus voor het eerst ben ik erbij gekomen. Officieel op persoonlijke titel, maar ook om te delen over het werk van het Ben Sajet Centre en SOMNL, en om ervaringen uit te wisselen die mijn eigen beroepspraktijk zouden kunnen verrijken.

Wat me meteen opviel was de sfeer: een warm gevoel van herkenning, informaliteit en een oprecht welkom voor nieuwe deelnemers. Na een formele opening door wethouder Cilia Daemen, het ENIEC-bestuur en het organisatiecomité werd er ruim tijd uitgetrokken voor informele kennismakingen. Niemand vond het erg als een Engels woord niet gemakkelijk kwam - er sprong altijd iemand in om te helpen. Het spreken van een taal die je al een tijdje niet hebt gebruikt, wordt in zo'n omgeving verrassend gemakkelijker. Het delen van een maaltijd aan het einde van de eerste dag bleek de perfecte opmaat te zijn voor de meer inhoudelijke sessies die volgden.

Het thema van de bijeenkomst was dit jaar Ouderenzorg in een veranderende wereld, met sessies gericht op het gebruik van technologie, internationaal zorgpersoneel en het creëren van geschikte leefomgevingen.

In zes workshops deelden professionals hun ervaringen. Een van hen was Sevilay Luiken-Dalli, directeur van IMEAN (www.imean.nl), een organisatie die ouderen met een migratieachtergrond in de regio Twente ondersteunt. Ze sprak vol passie over het gebruik van avatar Anne – een digitale tool die ouderen herinnert aan hun afspraken of wanneer ze medicijnen moeten innemen. Het is een veelbelovende innovatie met potentie voor verdere ontwikkeling.

De jonge architecten Alara Külekci en Renske de Meijer (kokon.nl) verkenden met hun deelnemers hoe de wensen en behoeften van ouderen kunnen worden samengebracht om uiteenlopende woonconcepten te ontwikkelen.

Op de laatste dag bezochten we een prachtige locatie in Hees, nu onderdeel van Nijmegen, waar we kennis maakten met een dagprogramma voor Arabisch sprekende mannen. Conny van der Aalsvoort van Sterker Sociaal Werk en Igor van der Vlist van Directe Zorg Nijmegen deelden hun aanpak van de zorg voor mensen die ondersteuning nodig hebben, maar zeker niet gemarginaliseerd mogen worden. De uitdagingen waren tastbaar, maar ook de voordelen van het rechtstreeks samenwerken met de mensen zelf.

Deelnemers uit verschillende landen deelden ervaringen die net iets afweken van wat we in Nederland zien. In Finland wonen bijvoorbeeld ouderen uit het voormalige 'Groot-Rusland' – een migrantengroep die we minder kennen. En natuurlijk waren er ook veel gedeelde uitdagingen, zoals het bereiken van oudere volwassenen wanneer taal een barrière wordt door aandoeningen zoals dementie. Dat is een gebied waar samenwerking kan bloeien, bijvoorbeeld door het gebruik van beelden, objecten en muziek.

De volgende ENIEC-bijeenkomst staat gepland voor 15-17 april 2026 in Frankfurt. En hoewel het misschien wat verder weg is, moet ik zeggen dat de verleiding om weer aanwezig te zijn groot is.

Jeanny werkt voor Somnl en het Ben Sajet centrum

Het originele artikel vindt u op de website van het Ben Sajet-centrum