De Koning

‘Wanneer je zoveel gestudeerd hebt, hoe kan het dan, dat je dit simpele werk doet?’

Het is een vileine openingszet. Ondanks, dat hij met zwart speelt. Hij is de koning. Zijn regels. Maar de troon vertoont slijtageplekken. De poten kraken. De ornamenten ogen dof. Hoe lang kan hij zijn toevlucht hier nog vinden?

Het delier, de verwardheidstoestand tijdens de opname in het ziekenhuis is deels opgeklaard, maar het herstel stagneert. Zoals we velen hebben meegemaakt, die daar nooit meer overheen komen. Hij opent het bal telkens met verve, maar wanneer de vermoeidheid toeslaat verandert zijn koninklijke dans in een dronkenmansgang. De manipulaties ogen dan sleets. Het dedain misplaatst. Er zijn grote zorgen.

Bij beide dochters, die wanhopig zijn onder de vele incidenten, waarbij hij telkens weer een dwingend appèl op hen doet. De ene dochter heeft hij gedurende het leven naast zich op de troon gehesen en voor de ander was nauwelijks plaats aan het hof. Hun boosheid richt zich op ons. Boosheid, die we beantwoorden met begrip. We herkennen de onmacht en de waarschijnlijk levenslange affectieve verwaarlozing. De manipulaties. De onveiligheid. Zijn ‘oogappel’ woont ver weg. Het zwarte schaap dicht in de buurt. Geen toeval. De één heeft doorzien, dat ondanks de bevoorrechte positie het nooit om haar ging. De ander hoopt, tegen beter weten in, ooit nog een keer gezien te worden.

We spreken over onze vorige ontmoeting, waarin ik de ongeschreven wetten van zijn wereld heb overtreden. Hij hoefde mij nooit meer te zien. Maar de casemanager heeft de deur weer op een kier gekregen. Een tweede kans. We houden zijn versie aan. Spreken zijn taal. Het werkt. De rollen netjes verdeeld. Vandaag ben ik de pion. Er staat veel op het spel, want als hij van zijn troon valt, stort het hele kasteel in.

Het lukt me om nog een cognitieve test te doen. Een delicate operatie. Die vindt hij kinderachtig. Het is de derde in vier maanden zonder significante verbetering. We willen graag een diagnose stellen, maar dat kan officieel niet, vanwege het ‘recente’ delier, dat in theorie nog reversibel is en minimaal een half jaar observatie vereist. Door de stagnatie zorgvuldig in kaart te brengen kunnen we misschien een beetje afwijken van het systeem. Om toch maar wat eerder de diagnose te stellen. Om de deur te openen naar een nieuw paleis. Met meer lakeien, die hem weer op zijn sokkel kunnen hijsen, wanneer hij valt. Voorzichtig heeft hij daar wel oren naar. Hij is ook niet gek.

Na overleg en zorgvuldige weging met de casemanager besluit ik de diagnose toch te stellen. Zonder risico bereik je niets. Het brengt perspectief. Licht aan het eind van de tunnel. En als hij onverwacht nog herstelt en we de diagnose zouden moeten herzien, dan buigen we nederig ons hoofd en zijn blij, dat hij is opgeknapt. Menselijkheid is het beste antwoord op het systeem.

Want het gaat om zijn dochters. En om hem.